Verklarende woordenlijst met termen over duurzaamheid en milieu
Biologisch afbreekbaar
Biologisch afbreekbaar beschrijft een materiaal dat na verloop van tijd organisch wordt afgebroken, doordat het bijvoorbeeld wordt verteerd door micro-organismen zoals bacteriën of schimmels. De tijdsduur hiervan kan echter variëren van een paar maanden tot een aantal jaren. Dit is niet te verwarren met de term composteerbaar.
C2C of Cradle-to-Cradle
C2C of Cradle-to-Cradle is een ontwerpbenadering die het gangbare wegwerpmodel verwerpt en zich in plaats daarvan baseert op natuurlijke systemen. In plaats van een product te zien als een product dat van de wieg (winning) tot het graf (afval) meegaat, gaat het er bij cradle-to-cradle om producten te vervaardigen en materialen te gebruiken die aan het einde van hun levensduur kunnen worden teruggewonnen en hergebruikt.
Dit is gekoppeld aan het concept circulaire economie.
CDP of Carbon Disclosure Project
Het CDP of Carbon Disclosure Project is een wereldwijde non-profitorganisatie. Het biedt organisaties, waaronder bedrijven en overheden, een informatiesysteem voor milieurapportage en helpt hen strategieën te ontwikkelen om de CO2-uitstoot te verminderen.
CEMARS
CEMARS staat voor Certified Emissions Measurement and Reduction Scheme. CEMARS is een internationaal erkend certificeringsprogramma voor broeikasgassen en voorziet in hulpmiddelen waarmee bedrijven en evenementen hun uitstoot van broeikasgassen kunnen meten en verminderen.
Klimaatverandering
Klimaatverandering is de verschuiving van wereldwijde weerpatronen op lange termijn, die worden gemeten aan de hand van weerkenmerken zoals de gemiddelde temperatuur of extreme weersomstandigheden.
Hoewel het klimaat op aarde in de loop van de geschiedenis van de planeet is veranderd, wordt nu algemeen aangenomen dat menselijke activiteiten sinds het begin van de industriële revolutie, en de daardoor uitgestoten steeds toenemende hoeveelheden broeikasgassen, hebben geleid tot de versnelde opwarming van de aarde. De natuur krijgt minder tijd om zich aan te passen aan de nieuwe omstandigheden dan tijdens eerdere periodes van klimaatverandering en de snelle veranderingen kunnen ook nieuwe wereldwijde omstandigheden creëren die niet bevorderlijk zijn voor mens en milieu.
CLR of Closed Loop Recycling
CLR of kringlooprecycling, is een proces waarbij alle materialen van een product aan het einde van de levensduur worden hergebruikt.
CO2 of kooldioxide
CO2 is het chemische symbool voor koolstofdioxide, een gas dat voorkomt in de atmosfeer van de aarde. Hoewel koolstofdioxide van nature voorkomt, is het problematisch geworden omdat het de grootste invloed heeft op de totale uitstoot van broeikasgassen.
CO2e
CO2e staat voor kooldioxide-equivalent en is de eenheid die wordt gebruikt om de koolstofvoetafdruk te meten. Het drukt de hoeveelheid van alle uitstoot van broeikasgassen uit, inclusief kooldioxide.
Koolstofvoetafdruk
Koolstofvoetafdruk is de hoeveelheid broeikasgassen die in een bepaalde periode in de atmosfeer wordt uitgestoten door een individu, bedrijf, organisatie of andere collectieve groep, zoals een land of regio.
Koolstofdioxide is het bekendstebroeikasgas, vandaarde term koolstofvoetafdruk, hoewel alle broeikasgassen in meer of mindere mate bijdragen aan klimaatverandering (zie GWP).
CFL of Compact Fluorescent Lamp
Een compacte fluorescentielamp, of CFL, is een soort energiezuinige verlichting. CFL's zijn bedoeld ter vervanging van gloeilampen, die veel minder energiezuinig zijn. CFL's, ook compacte fluorescentielampen genoemd, hebben een levensduur van ongeveer tien jaar.
**Composteerbaar **
Composteerbaar is de term voor een materiaal dat onder de juiste omstandigheden na verloop van tijd wordt afgebroken tot componenten die niet schadelijk zijn voor het milieu. Dit is iets anders dan biologisch afbreekbaar.
Decarbonisatie
Decarbonisatie is het proces waarbij de uitstoot van koolstofdioxide die door een activiteit wordt gegenereerd, wordt verminderd en op termijn wordt geëlimineerd.
Downstreamemissies
Downstreamemissies zijn de broeikasgasemissies die ontstaan tijdens de levenscyclus van een product na verkoop. Hieronder vallen distributie en opslag, maar ook het gebruik door de consument en de verwijdering. Downstreamemissies kunnen omvangrijker zijn dan upstreamemissies.
Zie ook scope 3-emissies en waardeketenemissies.
EPC
EPC staat voor Energy Performance Certificate (energieprestatiecertificaat). Een EPC beoordeelt hoe energie-efficiënt een gebouw is, op basis van een classificatiesysteem van A tot G, en hoeveel het zal kosten om het te verwarmen. EPC's bevatten ook informatie over hoe een gebouw energiezuiniger kan worden gemaakt.
ESG
ESG is een acroniem voor Environmental, Social en Governance of, zoals het soms wordt genoemd, Environmental, Social and Corporate Governance.
De prestaties van een organisatie op elk van deze gebieden kunnen worden gemeten aan de hand van een aantal verschillende maatstaven, zoals de uitstoot van broeikasgassen. De meeste beleggers gebruiken ESG-gegevens om de levensvatbaarheid van potentiële beleggingen te beoordelen.
GHG of Greenhouse Gases
GHG staat voor broeikasgassen. Dit zijn gassen zoals kooldioxide, methaan en distikstofmonoxide die warmte van de zon absorberen en uitstralen, waardoor de atmosfeer van de aarde wordt verwarmd op een manier die vergelijkbaar is met een broeikas (vandaar de naam).
Er bestaan allerlei processen waarbij broeikasgassen vrijkomen, maar menselijke activiteiten, vooral industrialisatie met de verbranding van fossiele brandstoffen voor energie, hebben tot een nooit eerder geziene uitstoot van broeikasgassen geleid. Dit houdt in dat de atmosfeer van de aarde opwarmt als nooit tevoren, een fenomeen dat opwarming van de aarde wordt genoemd en dat op zijn beurt klimaatverandering veroorzaakt.
GHGP
GHGP betekent GHG-protocol. Het GHG-protocol biedt standaarden die organisaties, waaronder bedrijven en overheden, kunnen gebruiken als raamwerk voor het meten en rapporteren van hun broeikasgasemissies.
Opwarming van de aarde
De opwarming van de aarde is de stijging van de gemiddelde temperatuur op aarde als gevolg van de toenemende uitstoot van broeikasgassen door menselijke activiteiten. De opwarming van de aarde is verantwoordelijk voor klimaatverandering.
Greenwashing
Greenwashing is een term die wordt gebruikt om uitspraken te beschrijven die suggereren dat een product, dienst, organisatie of activiteit milieuvriendelijker is dan het eigenlijk is. Een voorbeeld van greenwashing is het gebruik van niet onderbouwde beweringen op basis van een selectieve rapportage van bewijsmateriaal.
GWP of Global Warming Potential
Broeikasgassen absorberen warmte tegen verschillende snelheden en hebben dus elk een ander effect op de opwarming van de aarde.
GWP of het opwarmingsvermogen van de aarde vergelijkt de mate van invloed door te meten hoeveel energie een ton van de uitstoot van dit gas in een bepaalde periode absorbeert ten opzichte van hoeveel energie een ton van de uitstoot van kooldioxide in dezelfde tijd absorbeert. Het GWP voor kooldioxide is daarom altijd één; hoe hoger het GWP voor andere gassen, hoe groter de impact op de opwarming van de aarde.
Zie ook: CO2e.
LCA of Life Cycle Assessment
Een LCA of levenscyclusanalyse evalueert de milieu-impact van een product in elke fase van zijn levenscyclus, van materiaalwinning tot productie, distributie, gebruik en verwijdering.
LED
Een LED, of licht emitterende diode, is een halfgeleider die licht uitstraalt onder elektrische spanning. Vergeleken met gloeilampen zijn led's zeer energiezuinig en gaan lang mee.
LEED
LEED staat voor Leadership in Energy and Environmental Design. Het programma voorziet in een raamwerk voor het opzetten en certificeren van een beoordelingssysteem voor de energie-efficiënte van gebouwen.
Materialiteit
Materialiteit is een concept dat bijdraagt aan de ESG-strategie van een organisatie en waarbij organisaties invloed hebben op of beïnvloed kunnen worden door een materiële milieu-, sociale of bestuurskwestie.
Netto nul
Net nul is de uitstootstatus die de meeste organisaties beogen, maar nog niet hebben bereikt. Net nul betekent dat een organisatie geen broeikasgassenafgeeft aan de atmosfeer en dus niet bijdraagt aan de opwarming van de aarde of klimaatverandering.
PCR of Post-Consumer Recycled
PCR of gerecycled na consumptie betekent dat materialen zoals bedoeld door de consument zijn gebruikt en vervolgens zijn gerecycled om te worden hergebruikt. PCR wordt met name gebruikt voor kunststoffen en omvat materiaal dat is onttrokken aan afvalstromen, zoals plastic uit de oceaan, of gerecycled uit afval, zoals plastic van op een strand.
SBT of Science Based Target
SBT is een acroniem voor een wetenschappelijk doel. Een op wetenschap gebaseerd doel is een doelstelling voor het verminderen van de uitstoot van broeikasgassen die overeenkomt met de omvang en snelheid van de vermindering die nodig is om de opwarming van de aarde te beperken tot minder dan twee graden Celsius.
Scope 1-emissies
Scope 1-emissies zijn broeikasgasemissies die direct voortkomen uit bronnen die eigendom zijn van of beheerd worden door de organisatie, zoals bijvoorbeeld bedrijfsauto's.
Zie ook: Scope 2-emissies, Scope 3-emissies, downstreamemissies, upstreamemissies en emissies in de waardeketen.
Scope 2-emissies
Scope 2-emissies zijn broeikasgasemissies die indirect worden gegenereerd door een organisatie, zoals bijvoorbeeld energie die wordt aangekocht om gebouwen te verwarmen of te koelen. Deze emissies ontstaan vaak buiten het eigen bedrijfsterrein.
Zie ook: Scope 1-emissies, Scope 3-emissies, downstreamemissies, upstreamemissies en emissies in de waardeketen.
Scope 3-emissies
Scope 3-emissies zijn broeikasgasemissies die ontstaan in de waardeketen van een organisatie (zowel upstream als downstream).
Voorbeelden hiervan zijn de broeikasgasemissies die door een leverancier worden gegenereerd bij het winnen van materialen of bij het transport van eindproducten via een uitbestede derde.
Zie ook: Scope 1-emissies, Scope 2-emissies, downstreamemissies, upstreamemissies en emissies in de waardeketen.
SDG's
De SDG's zijn Sustainable Development Goals: zeventien wereldwijde prioriteiten die worden uiteengezet in de 2030 Agenda for Sustainable Development van de Verenigde Naties, die in 2015 door alle lidstaten werd aangenomen. Dit omvat toezeggingen om verschillende milieu- en sociale kwesties aan te pakken, waaronder klimaatverandering. Sommige organisaties gebruiken de SDG's als kader voor hun ESG-activiteiten.
Duurzaamheid
Duurzaamheid betekent het vermogen om een proces in de loop van de tijd consistent te continueren.
De term duurzaamheid wordt vaak gebruikt in relatie tot economie en milieu. Om een proces of systeem als ecologisch duurzaam te bestempelen, moet het in de loop van de tijd kunnen worden voortgezet zonder schade te berokkenen aan het milieu. In de meeste gevallen is het beter om een proces of product duurzamer te noemen, in vergelijking met duurzaam in absolute zin.
TCFD of Task Force for Climate-Related Financial Disclosures
De TCFD, of taskforce voor klimaatgerelateerde financiële informatieverschaffing, verschaft richtlijnen voor organisaties om de financiële risico's waaraan ze kunnen worden blootgesteld als gevolg van klimaatverandering te delen met belanghebbenden zoals aandeelhouders en investeerders.
Drievoudige basislijn
Van oudsher was winst de enige drijfveer voor bedrijven, in dit opzicht is de drievoudige basislijn een concept dat niet alleen financiële doelen nastreeft, maar ook milieu- en sociale doelen. Dit wordt vaak omschreven als profijt, mens en planeet.
Upstreamemissies
Met upstreamemissies worden alle broeikasgasemissies bedoeld die worden gegenereerd door een materiaal of product tot het moment van verkoop, zoals extractie, grondstoffen, productie en distributie.
Zie ook downstreamemissies, scope 1-emissies, scope 2-emissies en waardeketenemissies.
Waardeketenemissies
Waardeketenemissies zijn indirecte broeikasgasemissies die worden gegenereerd in de waardeketen van een product of organisatie, inclusief upstreamemissies en downstreamemissies.
Zie ook Scope 3-emissies.
Afvalhiërarchie
In de afvalhiërarchie worden opties voor het einde van de levensduur van een product ingedeeld op basis van hun impact op het milieu. Het streven is om afval te reduceren of volledig te elimineren.
Ontwerpers en ingenieurs die zich inzetten voor duurzaamheid houden rekening met de afvalhiërarchie tijdens de productontwikkelingsfase zodat deze fase van de levenscyclus wordt meegenomen in de overwegingen.
Afvalvrij
Afvalvrij is een concept dat de reductie en uiteindelijk de volledige eliminatie van afval bevordert - hoewel de uitdrukking vaak wordt opgevat als een gering afvalniveau in plaats van helemaal geen afval. Mogelijkheden om dit te bereiken omvatten alles van het weigeren van een item tot hergebruik, recycling en compostering. Stortplaatsen worden gezien als laatste toevlucht.